Bước vào trong Bảo tàng mỹ thuật
Bước vào trong hội trường triển lãm, vừa lúc đang diễn ra hoạt động trưng bày với chủ đề “Entangled Garden for Plant Memory (Khu vườn lưu giữ ký ức thiên nhiên)” của nghệ sĩ Janet Laurence. Thời gian để lên kế hoạch cho hoạt động triển lãm này kéo dài đến 2 năm, cùng với sự phối hợp của phía bảo tàng và người chịu trách nhiệm kế hoạch, những thước phim và vật liệu như cành khô, khoáng thạch, thực vật, động vật… được dùng để sáng tác những tác phẩm nghệ thuật sắp đặt này, ngoài số ít được vận chuyển đến từ Úc, đa số đều là vật liệu Đài Loan.
Triển lãm tại Bảo tàng mỹ thuật Yu-hsiu vừa hay, vừa rung động lòng người, công lao trước hết thuộc về thái độ cởi mở của bà Diệp Dục Tú. Bà bằng lòng để dành sân khấu cho các nghệ sĩ và người tham quan. Ngoài ra, một lý do khác là vì ông Lý Túc Tân đã từng đặt ra phương hướng cho bảo tàng này là xúc tiến “Hiện thực đương đại”.
Khái niệm hiện thực không hạn hẹp giống như nhiều người tưởng tượng, vừa không cổ điển mà cũng không giản dị, càng không phải lỗi thời. Hiện thực, là một môn cơ bản của nghệ thuật, cũng là tấm gương phản chiếu tâm hồn, nhất là đối với khán giả. Nghệ thuật hiện thực có mối liên kết trực tiếp với sinh mệnh và cuộc sống, không khó hiểu và rời rạc như nghệ thuật trừu tượng hay nghệ thuật ý tưởng, mà nó khiến cho người ta dễ hiểu và dễ cảm nhận hơn.
Trên cơ sở tốt đẹp sẵn có, cộng thêm tinh thần cầu tiến của đội ngũ đồng nghiệp, người điều hành Bảo tàng Yu-Hsiu Huỳnh Tường (Huang Hsiang) nói: “Chúng tôi tuy nhỏ, nhưng vẫn luôn hy vọng có thể phát huy sức mạnh lớn nhất trong mọi mặt”.
Bảo tàng Yu-Hsiu tuy là một bảo tàng mỹ thuật nhỏ nhưng hoài bão lại không hề nhỏ. Những nghệ sĩ được mời tham gia triển lãm, bất luận là người trong nước hay nước ngoài, đều phải có thành tích nổi trội. Công tác chuẩn vị cho triển lãm vô cùng tỉ mỉ, thời gian chuẩn bị có khi phải tính bằng năm. Không gian triển lãm được tạo dựng theo đúng như nhu cầu của nghệ sĩ, để tác phẩm và không gian triển lãm như hoà làm một.
Triển lãm “Khu vườn lưu giữ ký ức thiên nhiên” của nghệ sĩ Janet Laurence có lẽ là hoạt động tốn công sức nhất trong suốt nhiều năm qua. Một năm trước khi khai mạc triển lãm, nghệ sĩ đã đến Đài Loan để xem xét hội trường, sau khi nghệ sĩ về nước, đội ngũ phụ trách đã dựa trên danh sách mà nghệ sĩ liệt kê để tiến hành mượn đồ vật từ các bảo tàng như Bảo tàng Động vật trực thuộc trường Đại học Quốc gia Đài Loan, Bảo tàng Tiêu bản Thực vật, Bảo tàng Tiêu bản Địa chất, và Trung tâm Bảo tồn và nghiên cứu Sinh vật đặc chủng, cho đến hai tuần trước khi khai mạc triển lãm, nghệ sĩ mới đến Đài Loan lần nữa và bắt đầu chuẩn bị trưng bày. Đây là một thử thách có nguy cơ cao, nhưng thành phẩm khá đặc sắc, cũng coi như là thành công.
Hành động vì giáo dục nghệ thuật
Một nhiệm vụ khác của Bảo tàng Yu-Hsiu mà ít người biết đến, đó là xúc tiến giáo dục nghệ thuật trong trường học ở vùng sâu vùng xa.
Đây cũng là sự kế thừa di nguyện của ông Lý Túc Tân. “Đi trồng cây, trồng cái đẹp vào trong tâm hồn của mỗi đứa trẻ, rồi một ngày nào đó trong tương lai, có lẽ sẽ tỏa ra bóng mát”. Đây là tâm nguyện được ghi lại trong một tác phẩm viết tay của ông Lý Túc Tân. Tâm nguyện này đã thúc đẩy Bảo tàng mỹ thuật triển khai dự án “Tiết học mỹ thuật của em tại bảo tàng mỹ thuật”.
Giáo dục là một công trình lâu dài, đội ngũ của bảo tàng vẫn giữ tác phong tỉ mỉ và đào sâu của mình trong việc giáo dục. Vì thế, từ thiết kế giáo án, làm sao để phối hợp với hoạt động triển lãm đang diễn ra, trao đổi với phía nhà trường trước buổi tham quan, tập huấn cho giáo viên và hướng dẫn viên, đến liên hệ sau hoạt động v.v.., mỗi khâu chuẩn bị đều được sắp xếp rất chu đáo.
Đội ngũ của bảo tàng hy vọng có thể giúp các em nhỏ hiểu được phép lịch sự trong lúc tham quan và hy vọng thông qua những buổi hướng dẫn này sẽ khiến các em cảm thấy thích thú khi thưởng thức tác phẩm nghệ thuật, đồng thời phát hiện “thì ra đến bảo tàng mỹ thuật lại thú vị đến thế”, từ đó chạm đến trái tim các em, ươm mầm hạt giống nghệ thuật. “Không phải là muốn mang đến cho các em điều gì, mà là muốn cho các em phát hiện điều gì đó tại đây”, chuyên viên phụ trách xúc tiến giáo dục Lưu Hân Quân (Liu Hsin-yun) nói.
Ví dụ có một lần, triển lãm tác phẩm Tranquil Vastness (Mênh mông yên bình) của nghệ sĩ Dương Bắc Thần (Yang Pei-chen), nhà điêu khắc đã dùng gỗ để tạo ra chiếc túi Boston, sách cổ, áo da trông như thật, những đường nét trông như đã từng trải qua sự gột rửa của thời gian và cũng ẩn chứa tình cảm sâu sắc, khó nói giữa con người và đồ vật.
Để hưởng ứng hoạt động triển lãm này, sau khi xem xong, giáo viên hướng dẫn các em học sinh tiến hành quan sát, đặt ra câu hỏi “Chủ nhân của chiếc túi này là ai?” nhằm thử thách trí tưởng tượng của các em, giúp học sinh thoát ra khỏi khuôn khổ thường ngày, cho trí tưởng tượng bay xa, rồi từ đó tạo nên động lực để sáng tác. Xuất phát từ “quan sát”, rồi đến “tưởng tượng”, cuối cùng là “sáng tác”, đây cũng giống như là quá trình phát triển của nghệ thuật. Tiết học mỹ thuật tại bảo tàng mỹ thuật đã quán triệt ý tưởng ban đầu của Bảo tàng Yu-Hsiu, muốn nói với tất cả mọi người rằng: Thưởng thức tác phẩm nghệ thuật không hề khó khăn. Vẻ đẹp được bắt nguồn từ việc quan sát cuộc sống, biết cách thưởng thức nghệ thuật, cuối cùng chúng sẽ đọng lại trong chính cuộc sống của chúng ta.