Da ngăm ngăm đen, cắt kiểu tóc mái ngố ngắn và gọn gàng, có dáng người không cao, không dễ tìm ra Hồ Thanh Nhàn giữa đám đông, nhưng giọng nói của cô lại sang sảng, khi nói chuyện cảm thấy rất gấp gáp, nên rất dễ tìm thấy cô nhờ giọng nói. Đứng trước đám đông lên tiếng đòi quyền lợi cho di dân mới, là công việc hiện tại của Hồ Thanh Nhàn, cô là giảng viên truyên truyền cho các khóa học đa văn hóa của Hiệp hội phát triển quyền lợi Phụ nữ Hảo Hảo huyện Bình Đông (gọi tắt là “Hiệp hội Hảo Hảo”), nhờ sự đóng góp và nỗ lực vì quyền lợi của di dân mới trong nhiều năm trở lại đây, Hồ Thanh Nhàn được mời làm cố vấn chính sách nhà nước sau khi bà Thái Anh Văn đắc cử tổng thống.

Hồ Thanh Nhàn mô tả lại lúc mới nhận được cuộc gọi trưng cầu ý kiến của Phủ tổng thống, hỏi cô có đồng ý đảm nhận chức vụ cố vấn chính sách hay không, cô hỏi ngược lại: “Đó là công việc gì? Tôi có thể làm được việc gì đây?”, Phủ tổng thống giải thích: Cô sẽ có những cuộc họp không theo định kỳ với tổng thống, giãi bày tâm tư của di dân mới với tổng thống. “Lúc ấy tôi suy nghĩ, có thể hỗ trợ đồng bào của mình, giúp đỡ di dân mới, vậy tôi có thể nhận làm việc này. Đây là cơ hội để biểu đạt với tổng thống về tâm tư và những ý kiến của Di dân mới.” Hồ Thanh Nhàn cho biết.

Người nhà là hậu thuẫn

Hồ Thanh Nhàn, Di dân mới đầu tiên được mời làm cố vấn chính sách nhà nước tại Đài Loan, cô từ Việt Nam đến Đài Loan sinh sống đã hơn 11 năm. Mới đầu cô rời quê lên thành phố Hồ Chí Minh làm việc tại một nhà máy Đài Loan được 6 năm, cô hoang mang không biết tương lai của mình ra sao, thế là cô chọn lựa Đài Loan làm điểm đến để trải nghiệm thử xem sao.

Hồ Thanh Nhàn và người chồng Hứa Chí Thành quen biết nhau qua sự giới thiệu của môi giới, hai người gặp mặt chưa được một ngày đã làm thủ tục đăng ký kết hôn, sau đó Hồ Thanh Nhàn tới Đài Loan bắt đầu cuộc sống mới. Gia đình chồng rất cởi mở, Hứa Chí Thành cho biết: “Trong quan niệm của mẹ tôi, đối với nàng dâu từ miền đất xa được gả qua đây, thì nên thương yêu con dâu như con gái nhà mình.” Mẹ chồng tận tình dạy Hồ Thanh Nhàn nấu ăn, dẫn cô đi chợ mua thức ăn, truyền thụ cho con dâu từng li từng tí những điều cô cần học.

Bản thân Hồ Thanh Nhàn cũng rất hiếu học, cô học tiếng Hoa, học vi tính, tham gia khóa học đào tạo thông dịch tư pháp, thi lấy chứng chỉ nghề nấu món ăn Đài Loan, bắt đầu học từ lớp tiểu học lên tới trung học phổ thông, hiện nay cô đang chuẩn bị bước vào chương trình đại học, tất cả những việc này, đều nhờ có sự ủng hộ lớn nhất của người nhà đã dành cho cô.

Trưởng thành từ “Hiệp hội Hảo Hảo”

Đối với Hồ Thanh Nhàn, có thể nói Hiệp hội Hảo Hảo là điểm xuất phát giúp cho cô dấn thân vào các lĩnh vực công cộng, hiệp hội này đã quan tâm tới vấn đề nhân quyền của di dân mới nhiều năm, Hồ Thanh Nhàn là một trong những thành viên của nhóm vào năm 2011 dẫn đầu chiêu mộ di dân mới tham gia vào đội ngũ công tác. Sau này cũng nhờ vào sự tài trợ kinh phí của một số đơn vị dân sự như Hao Ran Foundation (Quỹ Hạo Nhiên), Taiwan Stock Exchange (Sở giao dịch chứng khoán Đài Loan, TWSE)..., qua nhiều năm đã tạo điều kiện giúp Hồ Thanh Nhàn và các bạn di dân mới có thể chung vai sát cánh với Hiệp hội Hảo Hảo cùng nhau làm việc, học tập và trưởng thành. Chủ nhiệm Hiệp hội Hảo Hảo Thái Thuận Nhu cho biết: “Mới đầu tôi thường xuyên để cho chị em nghe và luyện gõ từng chữ một trên vi tính về nội dung cuộc họp, hoặc ghi chép lại các cuộc thăm hỏi, làm công việc này rất vất vả, nhưng có thể rèn luyện khả năng nghe và cách dùng chữ. Dĩ nhiên là các chị em có lúc khiến người khác bật cười, ví dụ họ nghe nhầm từ “萬丹Vạn Đơn” thành “完蛋hoàn đản (chết rồi)”, tuy nhiên, với phương pháp rèn luyện thiết thực này, khiến nhiều chị em đã vượt qua mọi thử thách và trưởng thành rất nhanh.”

Bà Thái Thuận Nhu cũng tạo điều kiện cho Hồ Thanh Nhàn học cách viết bản kế hoạch, xin các đơn vị cấp kinh phí. Tập cách cầm micro, đứng trước đám đông để bày tỏ chủ trương và yêu cầu của mình. Khi chúng tôi gặp mặt Hồ Thanh Nhàn lần đầu, cô đang làm người chủ trì chương trình “Phiên chợ di dân mới - Khu dân cư tham gia hoạt động đa văn hóa” do Hiệp hội Hảo Hảo tổ chức, trong hoạt động nhiều di dân mới đến từ các quốc gia, bày ra cái kệ nướng, nồi chảo, xẻng xào, để trổ tài bằng món ăn khéo tay nhất của mình, giới thiệu nét đặc trưng của quê hương. Ngày hôm đó, chúng tôi chỉ thấy cô cùng với một cô bạn người Indonesia đi quanh hội trường của phiên chợ, đến tham quan và giới thiệu từng gian hàng một. Hai người kẻ xướng người họa, thể hiện phong cách dẫn chương trình rất vững vàng trên sân khấu, làm cho bầu không khí trở nên thật vui tươi, Hồ Thanh Nhàn thỉnh thoảng trao chiếc micro cho chị em ở gian hàng, để họ “tự mình” giới thiệu món ăn của quê hương.  

Với kinh nghiệm đầy mình như thế, nhưng Hồ Thanh Nhàn thẳng thắn cho biết, khi cô bước lên sân khấu lần đầu tiên, đứng trước mặt đông đảo thầy cô và người nghe ở hội trường, tay chân run rẩy, giọng nói cũng run, đầu óc thì trống rỗng, thật khó khăn để đọc suôn sẻ bản báo cáo, hoàn thành màn diễn đầu tiên của cô. Thời gian ban đầu, mỗi khi Chủ nhiệm Thái Thuận Nhu ra ngoài diễn thuyết đều dẫn theo Hồ Thanh Nhàn và chị em di dân mới, để họ tự đứng lên bục phát biểu, cứ thế hết lần này tới lần khác để rèn luyện tính can đảm, uốn nắn lại từng câu nói, bà Thái Thuận Nhu cười nói: “Bây giờ cho cô ấy lên bục diễn thuyết 3 tiếng đồng hồ, thì cô ấy còn không muốn đi xuống nữa, tiềm lực của cô ấy chính là được đào tạo bằng cách này.” Hồ Thanh Nhàn tự kể lại rằng: “Phong cách dạy học của tôi có đôi chút dí dỏm, tôi sẽ làm hết sức cho mọi người phải tỉnh táo để nghe tôi nói.” Mới thoáng nghe thì có ngữ pháp và cách dùng từ hơi kỳ quặc, nhưng cũng trở thành nét đặc trưng của Hồ Thanh Nhàn, tương ứng với cá tính dễ thương của cô, quả thật làm cho mọi người sẽ phải thỏa thích cười to.

Giảng viên đa văn hóa

Thời kỳ đầu, sự nhận thức của xã hội Đài Loan đối với đa văn hóa còn nông cạn, để làm thay đổi ấn tượng cứng nhắc của công chúng xã hội đối với di dân mới và lao động di trú, Hồ Thanh Nhàn và các giảng viên về đa văn hóa cùng tới các trường học, các khu dân cư để tiến hành rất nhiều các buổi tọa giảng và khóa học đa văn hóa, các đối tượng học tập đến từ tiểu học, trung học, đại học, giáo viên, người lớn tuổi trong khu dân cư đều có. Tùy theo mỗi đối tượng khác nhau, Hồ Thanh Nhàn cũng sẽ thay đổi phương pháp trao đổi thích hợp, chẳng hạn khi đối mặt người lớn tuổi trong khu dân cư, cô sẽ nêu ra điểm tương đồng và sự khác biệt giữa nền văn hóa của hai miền đất Đài Loan và Việt Nam để so sánh với nhau, ví dụ ở Việt Nam vào dịp Tết Đoan Ngọ cũng có phong tục gói bánh ú, nhưng khác nhau về hình dạng, ở miền Tây Nam bộ Việt Nam còn có phong tục ăn bánh xèo trong ngày Tết Đoan Ngọ, qua cách giới thiệu này sẽ giúp cho người lớn tuổi trong khu dân cư hiểu được nền văn hóa quê mẹ của người dâu trong nhà.

Hồ Thanh Nhàn cho biết khi mới tiếp xúc với lĩnh vực này, cô cảm thấy trong lòng rất nặng nề, bởi vì tại trường học thường xuyên gặp phải chuyện những đứa trẻ tỏ ra mặc cảm và kỳ thị nền văn hóa của quê hương mẹ, khiến cô liên tưởng con mình liệu cũng có như vậy hay không. Cho nên, tại các khóa học đa văn hóa, cô quan sát những đứa trẻ trong lớp, nếu có những em đặc biệt yên lặng, thì cô sẽ tiếp xúc riêng với các em, để tìm hiểu bối cảnh của đứa trẻ có phải là thế hệ thứ hai di dân mới hay không. Trong lớp học, cô sẽ để các em chia sẻ kinh nghiệm về Đông Nam Á của mình, tạo sự tự tin cho trẻ em, cũng giúp cho những em học sinh khác hiểu biết thêm về ưu thế của một nền văn hóa.

Hàng năm có vài trăm khóa học đa văn hóa diễn ra, Hồ Thanh Nhàn ngoài việc tự đứng trên bục giảng, cô cũng cố gắng dìu dắt chị em di dân của lớp đến sau, cũng tới các khu dân cư để tìm kiếm chị em bằng lòng đứng ra phục vụ, hy vọng bồi dưỡng ra càng nhiều giáo viên hạt giống. Sự hòa hợp đa văn hóa của xã hội Đài Loan thực sự là nhờ có nhóm người này hỗ trợ bắc nhịp cầu trao đổi, xúc tiến sự hiểu biết lẫn nhau của hai bên, “nếu người Đài Loan và di dân mới hòa hợp với nhau, thì sẽ bùng phát ra một số kiến thức và nhân tài khác biệt, có phải không?”, cách nói của cô thật có lý.

Hồ Thanh Nhàn cho biết bản thân cô rất hay nói, lại thích lo chuyện người khác, vì vậy cô luôn trở thành người chị cả dẫn đầu trong chị em di dân mới. Cô nói bản thân là người thẳng tính, có sao nói vậy, không ngại ngần. Cô từng hỏi thẳng Huyện trưởng huyện Bình Đông Phan Mạnh An, sau khi bồi dưỡng ra nguồn nhân tài di dân mới nói tiếng mẹ đẻ, thì bước đi tiếp theo sẽ là gì? Khi đào tạo ra giáo viên hạt giống thì cần tạo cho họ một vũ đài để phát huy, ngoài ra quyền làm việc của chị em thì cũng cần có sự bảo đảm.

Hồ Thanh Nhàn cho biết, cô chưa bao giờ nghĩ rằng cô sẽ dấn thân vào lĩnh vực công cộng, trở thành cố vấn chính sách. Là cô gái năm xưa từ Việt Nam sang Đài Loan, mong muốn một cuộc sống có nhiều khả năng hơn, tới nay cô dũng cảm đứng trước quần chúng, lên tiếng vì di dân mới.

Dấn thân vào lĩnh vực chính trị phức tạp, Hồ Thanh Nhàn thẳng thắn thừa nhận cô cũng cảm thấy có chút mệt mỏi, cũng muốn được sống những ngày tháng bình thường như tất cả chị em; tuy nhiên khi nghĩ tới việc nếu như không thay mặt chị em để lên tiếng, thì quyền lợi của chị em sẽ ra sao?

Nhưng cô chưa bao giờ thấy hối hận vì đã tới Đài Loan, cô cảm thấy đây là duyên phận, hơn nữa là con đường mình đã chọn, chỉ có thể tiến về phía trước.